طرح نهضت ملی مسکن نسخه‌ای ناکام از مسکن مهر است؛ چراکه چهار شرط کلیدی موفقیت مسکن مهر در دهه ۸۰ از جمله ثبات اقتصادی، زمین مناسب، منابع ارزی و قدرت خرید مردم، در این طرح غایب است. در نتیجه، نه ثبات قرارداد وجود دارد و نه انگیزه مشارکت مردمی.
📉 کپی غیرهوشمندانه از مسکن مهر؛ چرا نهضت ملی به بن‌بست خورد؟
در طراحی نهضت ملی مسکن، بدون توجه به تغییرات اقتصادی مثل تورم بالا، کاهش درآمد ارزی و کاهش زمین‌های مرغوب دولتی، الگویی از مسکن مهر تکرار شد. نتیجه؟ افت جدی در پیشرفت پروژه و بی‌اعتمادی گسترده بین متقاضیان.
💸 نبود ثبات اقتصادی و مشخص نبودن آورده مردم؛ زنگ خطر برای پروژه‌های عمرانی
در دوره‌ای که کشور با عدم‌ثبات اقتصادی، تورم شدید و نوسان ارزی مواجه است، امکان عقد قراردادهای قطعی با پیمانکاران از بین رفته. این وضعیت باعث شد.ه تا پروژه‌ها به‌صورت تعلیقی و با ریسک افزایش هزینه‌‌ها پیش بروند.
🏗️ کاهش ذخایر زمین ۹۹ ساله؛ چالش بزرگ در جانمایی پروژه‌ها
یکی از نقاط قوت مسکن مهر،. دسترسی به زمین‌های مناسب دولتی بود. اما امروز ذخایر زمین شهری به شدت کاهش یافته و زمین‌های فعلی از کیفیت و موقعیت مناسبی برخوردار نیستند، که موجب افت استقبال متقاضیان شده است.
🧮 کاهش قدرت خرید مردم؛ عامل اصلی شکست مشارکت مردمی
در طرح مسکن مهر،. حداقل حقوق ۱٪ از آورده موردنیاز را پوشش می‌داد. اما در طرح جدید،. این نسبت به کمتر از ۰.۵٪ رسیده و این موضوع،. توان تأمین آورده را از بسیاری از متقاضیان سلب کرده است.
📊 آمارهای رسمی از شکست نهضت ملی مسکن ؛ فقط ۳۴ هزار واحد تحویل در ۴ سال
طبق گزارش وزارت راه، از وعده ساخت ۴ میلیون واحد در ۴ سال،. تنها ۳۴ هزار واحد به پایان رسیده است. با وجود ثبت‌نام ۶.۷ میلیون نفر،. تنها بخش کوچکی از پروژه‌ها به مرحله نهایی رسیده‌اند.
🔄 طرحی غیرقابل پیش‌بینی؛ نه پیمانکار، نه خریدار، نه دولت می‌دانند چه می‌شود
در فضای اقتصادی بی‌ثبات،. امکان پیش‌بینی قیمت نهایی،. مدت اجرا یا میزان آورده وجود ندارد. در نتیجه،. پیمانکاران برای افزایش تعدیل قیمت،. عمداً زمان اجرا را طولانی می‌کنند و متقاضیان نیز سردرگم هستند.
🏙️ نبود زیرساخت شهری و زمین بی‌کیفیت؛ افزایش تراکم، کاهش اعتماد
برخلاف وعده ساخت خانه‌های یک‌طبقه،. تراکم پروژه‌ها حتی از مسکن مهر هم بیشتر شد؛ چراکه زمین‌های واگذارشده فاقد زیرساخت و در مناطق کم‌ارزش بودند. این ناسازگاری میان وعده‌ها و واقعیت باعث افت شدید مشارکت شد.
✂️ راهکار نجات: تفکیک عرضه زمین از پروژه‌های نهضت ملی مسکن
پیشنهاد کارشناسان،. جداسازی طرح ساخت مسکن از فرآیند واگذاری زمین است. دولت می‌تواند زمین را از طریق مزایده شفاف به توسعه‌دهندگان واجد صلاحیت واگذار کرده و بدون تعهد ساخت مستقیم،. بازار مسکن را متعادل کند.
🤝 مشارکت بخش خصوصی؛ کلید تأمین زیرساخت و کاهش بار بودجه‌ای دولت
با سپردن تامین زیرساخت‌ها به شرکت‌های توسعه‌دهنده بخش خصوصی، هم هزینه‌های سنگین دولت کاهش می‌یابد و هم زیرساخت‌ها با کیفیت بهتری اجرا می‌شود؛ رویه‌ای که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مرسوم است.
🚪سامانه ثبت‌نام بسته؛ آینده طرح در هاله‌ای از ابهام
در روزهای پایانی دولت سیزدهم،. ثبت‌نام جدید در سامانه نهضت ملی متوقف شد و دولت بعدی نیز هنوز برنامه‌ای مشخص ارائه نکرده. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند دولت بدون تعهد ساخت،. صرفاً زمین را شفاف و رقابتی عرضه کند.
❗ جمع‌بندی: نهضت ملی مسکن در شرایط فعلی اقتصادی امکان موفقیت ندارد
بدون ثبات اقتصادی،. زمین مناسب و تامین منابع،. هیچ طرح گسترده‌ای برای ساخت مسکن دولتی نمی‌تواند موفق شود. اصلاح ساختار،. استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و بازنگری اساسی در سیاست‌گذاری،. لازمه احیای اعتماد عمومی است.
خبر های بیشتر را در صفحه / ملک تحلیل دنبال کنید .
منبع : تجارت نیوز
۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
نظرات کاربران