در ایران حدود نیمی از ۲۵ میلیون واحد مسکونی فاقد سند رسمی هستند؛ این خلأ قانونی، فرآیند شناسایی خانه‌های خالی ((مالیات خانه‌های خالی))را برای اخذ مالیات مختل کرده است. نبود سند باعث عدم احراز مالکیت، دشواری در ردیابی ملک و ناکامی دولت در کنترل بازار مسکن شده است.
📊 نیمه پنهان بازار مسکن ایران؛ املاکی بدون سند و دور از چشم دولت
بخش قابل توجهی از معاملات مسکن در ایران به‌صورت قولنامه‌ای و غیررسمی انجام می‌شود. این ساخت‌وسازهای بدون مجوز و فاقد سند، امکان مدیریت و رصد خانه‌ها توسط دولت را از بین برده و شفافیت بازار را کاهش داده‌اند.
🏘️ پراکندگی اطلاعات املاک؛ چالش اصلی در شناسایی خانه‌های خالی
داده‌های مربوط به املاک در نهادهایی مثل ثبت اسناد، شهرداری‌ها، شرکت‌های خدماتی و وزارت راه پراکنده‌اند و هیچ سامانه متمرکزی برای اتصال این اطلاعات وجود ندارد. این ضعف سیستمی، مسیر اجرای دقیق مالیات خانه‌های خالی را دشوار کرده است.
📉 فرار مالیاتی و ثبت‌های متناقض؛ نتیجه نبود هماهنگی اطلاعاتی
ثبت ملک به نام افراد مختلف در سامانه‌های گوناگون و نبود ثبت در برخی سیستم‌ها، بستری برای فرار مالیاتی، احتکار مسکن و سودجویی فراهم کرده است. این بی‌نظمی موجب ناکارآمدی نظام مالیاتی در حوزه مسکن شده است.
🧾 ضعف راستی‌آزمایی سکونت؛ خانه‌های خالی در سایه ابهام
حتی در مواردی که سند رسمی وجود دارد، تشخیص خالی بودن ملک دشوار است. برخی مالکان خانه را برای سرمایه‌گذاری، سفر، یا به‌عنوان خانه دوم نگه می‌دارند. نبود ابزار دقیق راستی‌آزمایی باعث می‌شود بسیاری از خانه‌های خالی شناسایی نشوند.
💡 اقدامات دولت برای رفع موانع مالیات خانه‌های خالی
سازمان امور مالیاتی با همکاری وزارت راه و شهرسازی در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد سامانه ملی املاک است. هدف، تجمیع اطلاعات و حذف خطا در شناسایی خانه‌های خالی از طریق یک بانک اطلاعاتی جامع، آنلاین و به‌روز است.
📝 تشویق ثبت رسمی ملک و مقابله با معاملات غیررسمی
دولت در حال تدوین برنامه‌هایی برای تشویق صدور سند رسمی و ساده‌سازی فرآیند ثبت املاک است. مقابله با معاملات غیررسمی و الزام مالکان به ورود اطلاعات در سامانه، گام مهمی برای اجرای عدالت مالیاتی است.
🏢 اصلاح زیرساخت‌های ثبتی؛ پیش‌نیاز تحقق مالیات بر خانه‌های خالی
تا زمانی که زیرساخت‌های ثبت و داده‌های ملکی اصلاح نشود، سیاست‌های مالیاتی در حوزه مسکن نتیجه‌بخش نخواهند بود. ایجاد سامانه‌های شفاف، نظارت دقیق، و تدوین مشوق‌های هوشمند، کلید حل این بحران ملی است.
🔍 جمع‌بندی: برای کنترل بازار مسکن، ابتدا باید اطلاعات ملک شفاف شود
نبود اسناد رسمی و اطلاعات متمرکز، مهم‌ترین مانع اجرای مالیات بر خانه‌های خالی است. تحقق این سیاست نیازمند عزم ملی، همکاری بین دستگاه‌ها، و شفاف‌سازی ساختاری در بازار مسکن ایران است.
خبر های بیشتر را در صفحه / ملک تحلیل دنبال کنید .
منبع : تجارت نیوز
۷ خرداد ۱۴۰۴
نظرات کاربران