تعطیلی نظارت بر ساخت‌وساز در ایام نوروز، فرصت مناسبی برای تخلفات ساختمانی ایجاد می‌کند، این وقفه در نظارت‌ها نه‌تنها ایمنی پروژه‌ها را تهدید می‌کند، بلکه زیان‌های اقتصادی هم به همراه دارد.
نقش کلیدی سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها در نظارت برساخت و ساز
سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری‌ها با صدور مجوز، نظارت بر استانداردها و رسیدگی به شکایات، نقش اساسی در مدیریت پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز دارند.
تأثیر تعطیلی سازمان‌های نظارتی بر ساخت‌وساز
تعطیلی سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها در روزهای پایانی سال و نوروز، موجب توقف فرآیندهای اداری و کندی پروژه‌ها، و در نتیجه زیان اقتصادی برای شهروندان، مهندسان و پیمانکاران می‌شود.
تأثیر تعطیلی بر روند صدور مجوزها و نظارت‌های ساختمانی
یکی از مشکلات اصلی که تعطیلی سازمان‌های نظام مهندسی و شهرداری‌ها به وجود می‌آورد، تأخیر در صدور مجوزهای ساخت (پروانه ساختمانی)، پایان کار و استحکام بنا است. بسیاری از متقاضیان که برای آغاز یا ادامه پروژه‌های خود به این مجوزها نیاز دارند، در این بازه زمانی با بلاتکلیفی مواجه می‌شوند.
گفتنی است که :
این موضوع به‌ویژه برای پروژه‌های مسکونی و تجاری که در مراحل پایانی ساخت قرار دارند و نیازمند تأییدیه‌های نهایی هستند، مشکلات جدی ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، وقفه در نظارت‌های ساختمانی ممکن است منجر به اجرای غیراصولی برخی پروژه‌ها شود که در نهایت ایمنی ساختمان‌ها را به خطر می‌اندازد.
زیان‌های اقتصادی ناشی از تعویق پروژه‌ها :
تعطیلی نهادهای نظارتی صنعت ساختمان در پایان سال و نوروز، موجب زیان اقتصادی برای سازندگان و پیمانکاران می‌شود. تأخیر در دریافت تأییدیه‌ها باعث افزایش هزینه‌ها و خسارات مالی ناشی از تأخیر در تحویل واحدها به خریداران می‌گردد. همچنین، سرمایه‌گذاران برای خرید ملک یا دریافت وام مسکن نیز متضرر می‌شوند.
لزوم استمرار نظارت بر گودهای ساختمانی و جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز
تعطیلی نهادهای نظارتی در ایام نوروز باعث بلاتکلیفی پروژه‌های ساختمانی، به ویژه در مراحل حساسی مانند گودبرداری می‌شود. استمرار نظارت برای افزایش ایمنی و اجرای سازه‌های نگهبان ضروری است. همچنین، برخی افراد سودجو از این فرصت سوءاستفاده کرده و به ساخت و ساز غیرمجاز می‌پردازند، که نیاز به شیفت‌های کاری نهادهای متولی را بیشتر می‌کند.
چرا نظارت بر ساخت‌وساز در ایام نوروز تعطیل می‌شود؟
با نزدیک شدن به نوروز، نظارت بر ساخت‌وساز در شهرها به دلیل کمبود نیرو و مرخصی‌ها کاهش می‌یابد، که می‌تواند منجر به افزایش تخلفات ساختمانی و زیان مالی برای سرمایه‌گذاران شود. مهدی محرمی، رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران، اعلام کرد که از ۲۰ اسفند تا ۲۰ فروردین، نظارت شهرداری‌ها و نظام مهندسی تقریباً متوقف می‌شود.
وی دلیل اصلی این موضوع را کمبود نیروی انسانی و مرخصی‌های نوروزی کارکنان نظارتی دانست و افزود:
این تعطیلی چالش‌های زیادی برای صنعت ساختمان ایجاد می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به زیان مالی برای سرمایه‌گذاران و پیمانکاران، افزایش تخلفات ساختمانی و افت بهره‌وری در بخش نظارت مهندسی اشاره کرد.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران با تأکید بر خسارات اقتصادی ناشی از این تعطیلی‌ها گفت:
وقتی نظارتی بر پروژه‌ها وجود نداشته باشد، بسیاری از آن‌ها متوقف می‌شوند که این مسئله هزینه‌های اضافی برای کارفرمایان و مهندسان به همراه دارد.
محرمی شام اسبی همچنین به افزایش تخلفات ساختمانی در این بازه زمانی اشاره کرد و افزود:
برخی افراد در این ایام بدون مجوز اقدام به ساخت‌وساز غیراصولی و تخلفات مهندسی می‌کنند که در درازمدت منجر به کاهش کیفیت ساختمان‌ها و حتی تهدید ایمنی شهروندان خواهد شد ، وی با انتقاد از کاهش نظارت در این بازه زمانی گفت: ما در طول سال برای نظارت دقیق برنامه‌ریزی می‌کنیم، اما در این یک ماه تعطیلی، تمام این برنامه‌ریزی‌ها مختل می‌شود.
پیشنهادات سازمان نظام مهندسی ساختمان
ئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران در خصوص راهکارهای جلوگیری از این چالش‌ها تصریح کرد: یکی از پیشنهادهای ما شیفت‌بندی مسئولان کنترل ساختمان در شهرداری‌ها است تا به‌جای تعطیلی کامل، نیروهای نظارتی در شیفت‌های کاری تقسیم شوند و از سیستم‌های هوشمند برای کنترل وضعیت پروژه‌ها استفاده شود.
وی راه‌اندازی سامانه آنلاین گزارش تخلفات را یکی دیگر از راهکارها عنوان کرد و افزود:
با ایجاد یک سامانه دیجیتال، مهندسان، پیمانکاران و حتی شهروندان می‌توانند وضعیت پروژه‌های ساختمانی را به‌صورت آنلاین گزارش کنند تا روند نظارت در ایام تعطیلات نیز ادامه داشته باشد.
محرمی شام اسبی بر لزوم تعامل بیشتر نهادهای مسئول تأکید کرد و گفت:
وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، شهرداری‌ها و شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی باید با همکاری یکدیگر یک پروتکل نظارتی ویژه برای ایام نوروز تدوین کنند تا از وقوع مشکلات جلوگیری شود.
وی با هشدار نسبت به پیامدهای عدم اجرای این پیشنهادات تأکید کرد:
اگر این مشکل حل نشود، هر سال هزاران پروژه ساختمانی در یک ماه تعطیلی دچار تأخیر و زیان مالی خواهند شد. علاوه بر این، افزایش تخلفات ساختمانی باعث خواهد شد برخی ساختمان‌های غیراصولی بدون نظارت اجرا شوند که تبعات جبران‌ناپذیری در آینده خواهد داشت.
تعطیلات پایان سال و چالش‌های نظام مهندسی ساختمان
طبق گفته‌ی رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران، دلیل اصلی این تعطیلی، کمبود نیروی انسانی و مرخصی‌های نوروزی کارکنان نظارتی است. این موضوع باعث می‌شود بسیاری از فرآیندهای اداری و نظارتی متوقف شده و تخلفات ساختمانی افزایش یابد.
ممنوعیت ساخت‌وساز در ایام نوروز برای حفظ آرامش شهری
بهروز شیخ‌رودی کارشناس اقتصاد شهری در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص وضعیت نظارت شهرداری‌ها بر ساخت‌وساز در ایام تعطیلات نوروزی اظهار کرد: شهرداری‌ها عموماً براساس بخشنامه، از ۲۰ اسفندماه به تناسب وضعیت هر شهر تا ۱۰ الی ۱۵ فروردین هرگونه ساخت‌وساز را متوقف می‌کند؛ به عبارت دیگر در بازه زمانی ذکر شده، فعالیت ساخت‌وساز در کشور ممنوع است.
وی ادامه داد:
هدف از این ممنوعیت‌ها حفظ آرامش در سطح شهر و حمایت از شهروندان در آستانه عید نوروز است و در صورتی که این اقدام انجام نشود، حجم بالای ساخت‌وساز در شهر موجب نارضایتی مردم خواهد شد، بنابراین ممنوعیت ساخت‌وساز در ایام نوروز موجب حفظ چهره شهری و آرامش عموم مردم جامعه می‌شود.
شیخ رودی افزود:
یکی از دلایلی که فعالیت‌های عمرانی در ایام عید تعطیل می‌شود، عدم توانایی سازمان شهرداری در انجام نظارت فنی و مهندسی به‌طور صحیح است. این موضوع باعث می‌شود تا عملیات ساختمانی در این مدت متوقف شود تا از بروز مشکلات و تخلفات احتمالی جلوگیری شود، در صورت انجام این نظارت‌ها، شهرداری باید تخلفات ساختمانی را از طریق ماده ۱۰۰ پیگیری کند، اما این نظارت‌ها در اکثر موارد به درستی انجام نمی‌شود.
وی در خصوص نظارت بر ساخت‌وساز با دوربین یا سامانه‌های آنلاین در ایام عید مبنی بر اینکه فعالیت‌های ساختمانی متوقف نشود، تاکید کرد:
این موضوع از این جهت مهم است که در بسیاری از کشورهای دنیا، شهرداری‌ها در ایام تعطیلات و مناسبت‌های ویژه عملیات عمرانی در سطح شهر را متوقف و ممنوع اعلام می‌کنند.
شیخ رودی با بیان اینکه دولت‌ها در ایام تعطیلات و مناسبت‌های ویژه عملیات عمرانی را متوقف می‌کنند، افزود: در صورتی که بحرانی رخ ندهد، حفاری و سایر فعالیت‌های عمرانی متوقف می‌شود.
وی ادامه داد:
وظیفه شهرداری این است که زمینه نظارت قانونی را فراهم کند و این موضوع را با کاهش مدت زمان اعمال نظارت‌ها جبران کند، اگر شهرداری به سازندگان کمک کند و زمان صدور پروانه و مراحل نظارت‌های فنی را کاهش دهد، می‌تواند رضایت آن‌ها را جلب کند.
همچنین از سوی دیگر کارشناس اقتصاد شهری، تأکید دارد که :
ممنوعیت ساخت‌وساز در ایام نوروز به‌منظور حفظ آرامش شهری و جلوگیری از آلودگی‌های صوتی اعمال می‌شود. طبق بخشنامه شهرداری‌ها از ۲۰ اسفند تا ۱۰ یا ۱۵ فروردین، فعالیت‌های عمرانی را متوقف می‌کنند، اما همچنان صدور مجوزهای ساختمانی ادامه دارد.
ساخت‌وسازهای غیرمجاز در کمین تعطیلات نوروزی
در پایان، امین حسنوند کارشناس حوزه مسکن در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه پیش‌از تعطیلی نظارت سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها در ایام نوروز، برخی گروه‌های ساختمانی خود به‌صورت داوطلبانه فعالیت را متوقف می‌کنند، گفت: بسیاری از پروژه‌های ساختمانی به دلیل تعطیلات رسمی و نبود نیروی کار در این ایام، روند اجرایی خود را کند یا متوقف می‌کنند. اما تعطیلی رسمی نظارت‌های نظام مهندسی و شهرداری می‌تواند چالش‌های متعددی را به همراه داشته باشد.
وی افزود:
شهرداری به دلیل تردد مسافرین نوروزی برای حفظ جلوه و آرامش شهروندان ساخت‌وساز را متوقف می‌کند، اما یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، افزایش ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم شهرها و مناطق حساس است. معمولاً در تعطیلات نوروز، میزان تخلفات ساختمانی افزایش پیدا می‌کند؛ چراکه برخی سودجویان از کاهش حضور ناظران استفاده کرده و اقدام به ساخت‌وساز غیرقانونی می‌کنند. این موضوع می‌تواند در آینده به مشکلات حقوقی و فنی جدی منجر شود.
حسنوند ادامه داد:
برخی پروژه‌ها، مانند گودبرداری‌ها یا پروژه‌های حساس عمرانی نظیر پل‌سازی و راه‌سازی، امکان توقف ندارند. گودبرداری، به‌ویژه در مجاورت ساختمان‌های دیگر، فرایند کاملاً مهندسی است که اگر به‌طور ناگهانی متوقف شود، خطرات جانی و مالی جدی ایجاد می‌کند. بنابراین، نظارت مستمر بر چنین پروژه‌هایی حتی در تعطیلات نوروز ضروری است.
این کارشناس ساخت‌وساز و مهندس پایه یک تاکید کرد:
عطیلی نظارت بر ساخت‌وساز در ایام نوروز و ویژه، نه‌تنها باعث کاهش امنیت ساخت‌وساز می‌شود، بلکه از نظر اقتصادی نیز به صنعت ساختمان آسیب می‌زند. صنعت ساختمان‌سازی با بیش‌از ۲۰ عنوان شغلی دیگر ارتباط مستقیم دارد و توقف کارگاه‌ها در این بازه زمانی می‌تواند به کارگران و سرمایه‌گذاران خسارت بزند.
وی اظهار کرد:
به جای تعطیلی کامل نظارت‌ها، شهرداری و سازمان نظام مهندسی می‌توانند با بهره‌گیری از سیستم‌های پایش آنلاین و پردازش تصویری، نظارت مستمر بر پروژه‌های ساختمانی داشته باشند. همچنین، تقویت گشت‌های نظارتی در مناطق حساس و تفکیک پروژه‌های قابل تعطیلی از پروژه‌هایی که نیاز به ادامه فعالیت دارند، می‌تواند تا حد زیادی از بروز تخلفات و آسیب‌های اقتصادی جلوگیری کند.
تعلیق نظارت بر ساخت‌وساز؛ فشار مضاعف بر نهادها و سرمایه‌گذاران
به رغم اینکه ممنوعیت ساخت‌وساز در این بازه زمانی به‌منظور حفظ آرامش شهری انجام می‌شود، اما نبود نظارت کافی زمینه‌ساز تخلفات و مشکلات فنی، اجرایی و حقوقی خواهد شد. بنابراین، اجرای راهکارهایی مانند شیفت‌بندی نیروهای نظارتی، استفاده از سامانه‌های آنلاین و همکاری بیشتر بین نهادهای مسئول می‌تواند به کاهش این چالش‌ها و بهبود روند نظارت بر پروژه‌های ساختمانی در ایام نوروز کمک کند.
گفتنی است که :
تعلیق فعالیت‌های نظارتی موجب کاهش کارآمدی و افزایش حجم پرونده‌های عقب‌افتاده در ابتدای سال جدید می‌شود که فشار مضاعفی را بر کارکنان نهادهایی مانند سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری‌ها تحمیل می‌کند.
منبع : خبر گزاری مهر
۱۸ اسفند ۱۴۰۳
نظرات کاربران